1-عوامل طبیعی

ترکیب عوامل و شرایط طبیعی نقش موثری در پیدایش بیابانها و یا لا اقل زمینه های مساعدی برای بیابان زایی داشته است. از جمله علل طبیعی می توان به ساختار زمین شناسی و شرایط ژئومورفولوژی منطقه ، کمبود بارش، بالا بودن تبخیر، وزش باد های شدید ، خشکسالی های دوره ای ، وجود جریانهای آب سرد دریا ها در سواحل غربی و از همه مهمتر تاثیرفشار زیاد مجاور حاره ای اشاره کرد .

2- عوامل انسانی

عوامل انسانی نقش مهمی در ایجاد و گسترش بیابانها دارند بطوری که برخی متخصصان معتقدند ، بخش اعظم بیابانهای امروز  ناشی از بر هم خوردن تعادل اکولوژیکی و تخریب اکوسیستم است. در کنفرانس نایروبی در سال 1977 بر این نکته تاکید شد که :" کاهش یا نابودی استعداد بیولوژیکی زمین در نهایت به حاکمیت شرایط بیابانی منجر می شود که وجهی از نابودی اکوسیستم است. " بر این اساس قطع پوشش گیاهی به منظور تامین سوخت توسط روستائیان و چرای بی رویه دام ، تبدیل اراضی مرتعی به کشتزارها ، عدم رعایت اصول شخم زنی و مسایلی از این قبیل ، از جمله عوامل انسانی  به وجود آورنده بیابانها به شمار می روند. آنچه مسلم است میزان آسیب پذیری منطقه نیز تاثیر زیادی در سرعت این روند بر جای می گذارد. لیکن باید توجه داشت علاوه بر میزان آسیب پذیری منطقه  شدت فشار های وارده بر اکوسیستم منطقه نیز نقش موثری در بیابان زایی دارد. کارشناسان اظهار می دارند حتی در جنگلهای استوایی با بارندگی 700 الی 1500 میلیمتر نیز به دلیل قطع درختان جنگلی و بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی  خطر بیابان زایی وجود دارد.

در کشور ما طبق نظر کارشناسان سازمان خواروبار جهانی به دلیل دخالت انسان در اکوسیستم نواحی خشک و نیمه خشک، بر وسعت بیابان ها و ماسه زار ها افزوده شده است . یکی از دلایل این امر "رواج و گسترش دامداری در بین کشاورزان و کوچ نشینان ، بعد از جنگ جهانی دوم از یک طرف و همزمان با آن گسترش غالبا موقتی کشت ، در مناطقی که در طرفین مرز خشکی و یا مرز کشت قرار دارند" از طرف دیگر می باشد".

در حال حاضر که ذخیره آبهای سطحی به منظور جلوگیری از هدر رفتن منابع آبی و تحقق عمران ناحیه ای در دستور کار برنامه ریزان کشورمان قرار دارد ، برخی از محققان جغرافیا ، به جهت توجه برنامه ریزان به حفظ تعادل اکولوژیکی گوشزد کرده اند که " اجرای وسیع پروژه های سد سازی در بسیاری از مناطق خشک کشور ، می تواند در آینده ، معضل پیشروی بیابان را در حاشیه حوضه های انتهایی ، شدت بخشد. وقتی قرار است چنین مداخله مهمی در محیط طبیعی صورت گیرد ، باید تمام جوانب آن مورد سنجش قرار گیرد تا مثلا توسعه کشاورزی به بهای تخریب محیط تمام نشود".